Naar jaarlijkse gewoonte mochten we in opdracht van Louwers Mediagroep de redactie en eindredactie van het jaarboek voor onze rekening nemen. Deze klepper van maar liefst 236 pagina's bundelt de meest spraakmakende projecten en producten van 2021.
Als het einde van het jaar nadert, is het alle hens aan dek bij Palindroom om het jaarboek van Bouwen aan Vlaanderen tijdig klaar te krijgen.
Collega Tim Janssens leidde als hoofd- en eindredacteur naar aloude gewoonte alles in goede banen. Het resultaat mag er zijn! Een uit de kluiten gewassen jaaroverzicht van maar liefst 236 pagina's. We plaatsen hieronder zijn vlot neergepende voorwoord van het magazine.
Woelige wateren
We hebben het hier in het verleden wel vaker benadrukt, maar ook ditmaal kunnen we het gebruikelijke cliché met recht en reden van stal te halen: wat een jaar hebben we alweer achter de rug! 2020 blijft uiteraard ‘hors catégorie’ vanwege de wereldwijde uitbraak van het coronavirus, maar ook 2021 kwam behoorlijk pittig uit de hoek. Het begon nochtans goed. De orderboekjes waren aardig gevuld en de vooruitzichten oogden voor het eerst sinds lang weer rooskleurig. De financiële beslommeringen leken grotendeels van de baan en het aanwervingsbeleid zwengelde opnieuw aan. In het tweede en derde kwartaal piekte de Bouwbarometer van de Bouwunie zelfs naar een score van 101 en meer – dat was al sinds het eerste kwartaal van 2019 geleden! Kortom: na een jaar vol kommer en kwel, met het eerste kwartaal van 2020 als historisch dieptepunt, leek de Belgische bouwsector vol vertrouwen en optimisme uit het diepe dal te klimmen.
Toch dreigde er in de verte opnieuw onheil, want de naweeën van de coronacrisis staken steeds nadrukkelijker de kop op. 2021 moest de annalen ingaan als het jaar van de grote relance, maar aan het eind van het verhaal moeten we vaststellen dat de COVID-19-perikelen – die dit najaar een jammerlijke comeback maakten, ondanks een geslaagde vaccinatiecampagne in de eerste helft van 2021 – gedeeltelijk ingewisseld zijn voor andere kopzorgen. Met name: hardnekkige leveringsproblemen en buitensporige prijsstijgingen. Heel wat bouwmaterialen raakten niet tijdig op hun bestemming, waardoor het erg moeilijk was om projecten accuraat te plannen en te coördineren en de vooropgestelde uitvoeringstermijnen te respecteren. Bovendien betaalden aannemers, leveranciers en fabrikanten plots veel meer voor essentiële grondstoffen zoals hout, wat hen in een lastig parket bracht. Ze konden het prijsverschil immers niet of slechts gedeeltelijk doorrekenen aan hun klanten. Het gevolg: de rendabiliteit van bouwbedrijven nam af en de resterende marges smolten als sneeuw voor de zon.
Qua werkvolume hebben onze aannemers daarentegen niet te klagen, al botsen ze in dat opzicht ironisch genoeg op een andere problematiek die al veel langer sluimert: het tekort aan werkkrachten in de bouw. Het is al enkele jaren duidelijk dat de uitstroom in de sector veel massaler is dan de instroom. Jonge, competente en gemotiveerde vaklui vinden, is een titanenwerk op zich geworden. Haast alle bouwbedrijven zijn naarstig op zoek naar versterking, maar toch raakt het gros van de vacatures maar niet ingevuld. Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat heel wat specifieke bouwjobs hoog in de lijst met knelpuntberoepen staan. De Vlaamse Confederatie Bouw en consorten halen nochtans alles uit de kast om het tij te keren en de sector opnieuw ‘sexy’ te maken – onder meer via verdienstelijke campagnes als #WERFZE. En ook de bouwbedrijven zelf doen meer dan hun duit in het zakje door uitgebreide opleidingsformules en aantrekkelijke carrièremogelijkheden aan te bieden. Hopelijk brengt het de nodige zoden aan de dijk, want met de projecten in het kader van de Europese Green Deal en de recent aangekondigde renovatieplicht (vanaf 2023) in het vooruitzicht, lijkt de vraag naar kwalitatieve aannemers de komende jaren groter dan ooit te zullen worden.
Conclusie: 2021 was eens te meer een onvoorspelbaar jaar en ondanks de indamming van de coronapandemie bevindt de bouw zich nog steeds in woelige wateren. Maar hoewel nog lang niet alle problemen van de baan zijn, toonde de sector als vanouds de nodige veerkracht. Iedereen stak een tandje bij en veel ondernemingen gingen lustig door met investeren en innoveren. Dat dit wel degelijk zijn vruchten afwerpt, blijkt uit deze fraaie publicatie. Architecten, studiebureaus, aannemers, leveranciers, fabrikanten …: allemaal zetten ze hun beste beentje voor en doen ze trots hun verhaal in dit Jaarboek, dat traditiegetrouw etaleert wat onze bouwsector in zijn mars heeft. En dat is nog steeds heel veel, kunnen we alvast verklappen …
Veel leesplezier,
Tim Janssens
Bekijk ons werk
